Struktura wywiadu psychologicznego – przeprowadzanego z rodzicem dziecka

Autor: psycholog dr Ewa Łodygowska

WYWIAD PSYCHOLOGICZNY – jedna z propozycji

1. DANE BIOGRAFICZNE:

• imię i nazwisko dziecka,
• data urodzenia,
• zamieszkanie,
• imiona rodziców,
• numer przedszkola/szkoły, klasa

2. OKREŚLENIE PROBLEMU:

• pytania o przyczyny rozmowy/wizyty,
• pytania o to, co niepokoi rodziców,
• pytania o oczekiwania/cel wizyty

3. ANALIZA STRUKTURY RODZINY DZIECKA:

• czy jest to rodzina pełna, rozbita – z jakiego powodu, zrekonstruowana,
• ile jest osób w rodzinie, ile lat mają rodzice, czym się zajmują – wykształcenie, zawód, miejsce pracy, ile godzin dziennie poświęcają na wykonywanie pracy;
• rodzeństwo – ich wiek, płeć, czy miały podobne trudności w nauce, zachowaniu itp.

4. ANALIZA ROZWOJU FIZYCZNEGO DZIECKA:

• przebieg ciąży: która to ciąża z kolei, czy w jej trakcie matka zażywała leki, jak się czuła;
• poród – czy był prawidłowy, jaka była waga i długość dziecka po urodzeniu, wynik w skali Apgar, czy zaistniały podczas porodu jakieś trudności (niedotlenienie, okręcenie pępowiną),
• rozwój motoryczny we wczesnym okresie: kiedy dziecko zaczęło siadać, czy i kiedy raczkować, kiedy chodzić,
• rozwój motoryczny we okresie przedszkolnym: jak radziło sobie z zadaniami typu: wspinanie, bieganie, rytmika, jazda na rowerku, zapinanie guzików, sznurowanie butów;
• rozwój motoryczny w późniejszym okresie: jak radzi sobie z pisaniem, rysowaniem, wycinaniem, czy jest sprawne ruchowo, czy jest spokojne ruchowo czy nadruchliwe, czy często wierci się i nie może usiedzieć w miejscu, którą ręką pisze

5. ANALIZA ROZWOJU PSYCHICZNEGO DZIECKA:

• czy dziecko było karmione piersią – jak długo,
• czy przez cały czas było wychowywane przez rodziców (jeśli nie to – przez kogo),
• jak długo było pod opieką matki po urodzeniu,
• kiedy dziecko zaczęło mówić, jak przebiegał rozwój mowy (kiedy pojawiły się pierwsze słowa, zdania), czy obecnie nie ma wad artykulacji,
• czy miało trudności adaptacyjne np. w żłobku, przedszkolu,
• jak reaguje na sytuacje trudne,
• czy ma raczej stabilne, czy zmienne nastroje,
• jakie uczucia u niego dominują,
• czy często płacze – z jakiego powodu,
• czy jest agresywne – jak to się przejawia,
• w jakim stopniu kontroluje emocje,
• czy jest samodzielne,
• z kim z rodziny jest najbardziej związane,
• czy chętnie się zwierza czy jest raczej zamknięte,
• czy przejawia jakieś emocje, które niepokoją rodzica,
• czy zaistniały w życiu dziecka jakieś dramatyczne wydarzenia (rozwód rodziców, wypadek, przemoc, molestowanie seksualne, inne)

6. STAN ZDROWIA DZIECKA:

• czy aktualnie na coś choruje, czy bierze leki,
• czy przechodziło choroby zakaźne – jakie,
• czy cierpi na jakąś przewlekłą chorobę i bierze leki – jakie, czy znajdują się pod systematyczną opieką specjalisty,
• czy często choruje – jak często i na co,
• czy miało jakieś urazy głowy, utraty przytomności, drgawki – kiedy to było i w jakich okolicznościach,
• czy leżało w szpitalu – jak długo, w jakim było wieku i z jakiego powodu,
• czy ma prawidłowy wzrok i słuch,
• czy miało złamania rąk,
• czy przejawia jakieś objawy, które mogą niepokoić np. bóle brzucha, głowy, wymioty, „wyłączenia” uwagi, lęk przed zmianą otoczenia/nowymi sytuacjami, moczenie nocne, stereotypie, inne

7. FUNKCJONOWANIE DZIECKA W PRZEDSZKOLU/SZKOLE:

• jak przebiegała jego „droga edukacyjna” – czy rozpoczęło naukę zgodnie z wiekiem, czy było odroczone,
• czy zmieniało często placówki,
• jakie miało trudności w przedszkolu, w klasach początkowych,
• czy powtarzało klasę – którą,
• czy miało nauczanie indywidualne, kształcenie specjalne,
• jak radzi sobie obecnie, z czym ma największe trudności, z czego odnosi największe sukcesy,
• jak zachowuje się w szkole – czy jest aktywne, bierne, zaangażowane itp.,
• jakie ma oceny,
• czy chętnie chodzi do szkoły, jakie są przyczyny jego absencji

8. RYTM DNIA DZIECKA:

• o której wstaje,
• czy je śniadanie (kto mu je robi),
• czy samo idzie do szkoły,
• jak długo przebywa w szkole (czy przebywa w świetlicy, ma zajęcia dodatkowe).
• co robi po powrocie do domu – ile czasu poświęca na odrabianie lekcji, rozrywkę, zajęcia dodatkowe, obowiązki,
• o której chodzi spać

9. STOSUNEK DO OBOWIĄZKÓW:

• odrabianie lekcji – czy pamięta, co było zadane, czy ma własne miejsce do odrabiania lekcji, czy ma określoną godzinę siadania do odrabiania lekcji, jak długo trwa odrabianie lekcji, czy trzeba go nakłaniać i mu pomagać, z uczeniem się czego ma największe trudności, jakie emocje towarzyszą mu podczas odrabiania lekcji, czy jest wytrwałe, męczliwe, samodzielne itp.,
• inne obowiązki – jakie ma inne obowiązki, czy wykonuje je bez przypominania itp.

10. USTALENIE RELACJI PANUJĄCYCH W RODZINIE:

• ile czasu rodzice poświęcają dziecku,
• z kim dziecko jest najbardziej związane emocjonalnie – z kim najczęściej rozmawia, komu się zwierza;
• kogo się boi – z jakiego powodu,
• jakie stosunki panują między nim a rodzicami i rodzeństwem,
• czy w rodzinie zdarzają się kłótnie – z jakiego powodu, agresja – kto jest agresorem, uzależnienie od alkoholu lub narkotyków – kto jest uzależniony,
• czy któryś z rodziców cierpi na chorobę psychiczną, jest leczony z tego powodu,
• czy dziecko jest podporządkowane czy buntuje się

11. OKREŚLENIE WARUNKÓW MATERIALNYCH, MIESZKANIOWYCH RODZINY:

• czy rodzina mieszka samodzielnie – czy z dziadkami lub innymi osobami,
• ile pokoi ma rodzina,
• czy dziecko ma własny pokój, łóżko, stół do odrabiania lekcji,
• jaka jest sytuacja finansowa rodziny – czy rodziców stać na zapewnienie wszystkich podręczników i pomocy szkolnych, czy dziecko może wyjeżdżać na wakacje, czy rodzice mogą zapewnić pomoc w postaci korepetytora itp.
• czy rodzice korzystają z zasiłków, pomocy instytucji

12.ANALIZA METOD WYCHOWAWCZYCH (KAR I NAGRÓD):

• jakie są stosowane nagrody – za co, w jakiej formie (jeśli są to pochwały – to jak są formułowane)
• jakie są kary – za co, jak długo trwają,
• czy rodzice są jednomyślni i konsekwentni, czy zdarza się sytuacja, kiedy jedno z rodziców kara, a drugie nagradza,
• czy zdarza się, że jedno z rodziców ukrywa jakieś zachowanie dziecka przed drugim

13. RELACJE SPOŁECZNE DZIECKA:

• czy dziecko lubi swoją klasę,
• czy ma tam bliskich kolegów,
• czy łatwo nawiązuje kontakty z innymi dziećmi,
• czy ma kolegów spoza szkoły – czy są to dzieci raczej młodsze, rówieśnicy, czy starsze, czy ulega wpływom

14. ZAINTERESOWANIA DZIECKA:

• jakie są zainteresowania dziecka,
• co lubi robić w czasie wolnym od zajęć (jeśli gra w gry komputerowe – to jakie, jak długo),
• kim chce być w przyszłości,
• czy chodzi na jakieś dodatkowe zajęcia – jakie, jak często

15. FORMY POMOCY UDZIELONE DOTYCHCZAS DZIECKU:

• czy chodziło na jakieś zajęcia wyrównawcze,
• czy uczestniczyło w terapii – jakiej, z jakiego powodu, z jakim skutkiem
• czy miało już badania psychologiczne – kiedy, gdzie, z jakiego powodu, jakie były ich wyniki

Powiązane artykuły:

• Dziecko u psychologa (1)