Typy przemocy seksualnej wobec dziecka

Autor: psycholog dr Ewa Łodygowska

Temat jest trudny, bo rodzi wiele emocji i to zarówno po stronie ofiar i ich rodziców, jak i po stronie osób, udzielających pomocy dziecku z ramienia danej instytucji.

Pojawia się wiele pytań i wątpliwości: Czy to, z czym mamy do czynienia, to już jest przemoc seksualna? Skoro nie jest to gwałt, skoro sprawca nie dotykał dziecka, to czy już jest to wykorzystanie seksualne? Kiedy można mówić o molestowaniu dziecka, przemocy seksualnej wobec niego?

Odpowiedzi na te pytania są o tyle ważne, że wyznaczają kierunek danych działań, przesądzając często o podjęciu kroków prawnych i udzieleniu dziecku pomocy.

Chciałabym  zaprezentować klasyfikację sporządzoną przez Katheleen Coulborn Faller, uznawaną za jedną z najlepszych typologii przemocy seksualnej (za prof. Zbigniewem Lwem-Starowiczem):

Typy przemocy seksualnej wg K.C. Faller:

I. Bez kontaktu fizycznego:

1. rozmowy o treści seksualnej, czyli specyficzne w treści wypowiedzi słowne skierowane wobec dziecka:

• wyrażające wprost pragnienia seksualne („Połóż się ze mną, a będę cię całował”)
• wyrażające ocenę atrakcyjności erotycznej dziecka lub sprawcy („Masz taką piękną pupę i chcę ją obejrzeć”)
• opisujące seksualność osób najbliższych dziecku – często o charakterze wulgarnych komunikatów („Ja bardzo lubię p… się z twoją mamą, gdy ona jęczy”)
• rozmowy erotyczne przez telefon o treści obscenicznej, ale również przez Internet, komunikatory internetowe

2. ekspozycja anatomii i czynności seksualnych (pokazywanie dziecku piersi, pochwy, członka – często w stanie erekcji, rozbieranie się w obecności dziecka)

3. oglądactwo (podglądanie dziecka podczas wykonywania czynności fizjologicznych, kąpieli)

4.zmuszanie do oglądania pornografii (filmów, czasopism)

II. Kontakty seksualne polegające na pobudzaniu intymnych części ciała

1. dotykanie ciała dziecka i odczuwanie w tym czasie podniecenia seksualnego (często towarzyszą temu groźby, szantaż i przymus fizyczny)
2. całowanie intymnych części ciała dziecka
3. ocieractwo (wykorzystywanie przez sprawców zatłoczonych autobusów, sprawcy rzadko są łapani, bo ofiary z lęku i wstydu boją się protestować)
4. pobudzanie ręcznie narządów płciowych dziecka

III. Kontakty oralno-genitalne

1. całowanie,
2. lizanie
3. stosunek oralny
4. stosunek oralny z pochwą, penisem

IV. Stosunki udowe (w ten sposób sprawcy osiągają satysfakcję seksualną unikając ryzyka przebicia błony dziewiczej, co wynika z ich chęci niepozostawiania śladów).

V. Penetracja seksualna

1. penetracja palcem (wprowadzenie palca do pochwy, zazwyczaj dokonują tego młodzi sprawcy, często jest to wstęp do pełnego kontaktu seksualnego)
2. penetracja z zastosowaniem narzędzi
3. penetracja genitalna (wprowadzenie członka do pochwy często wiąże się z bólem, brutalnym przerwaniem błony dziewiczej)
4. penetracja analna (wprowadzenie członka do odbytu- przeważnie wiążą się z tym nie tylko psychiczne, ale i fizyczne urazy np. pęknięcie odbytu)

VI. Seksualne wyzyskiwanie dzieci (może przybierać formy, w których nie dochodzi do bezpośredniego kontaktu fizycznego sprawcy z dzieckiem)

1. pornografia dziecięca (zmuszanie nagich dzieci do bycia fotografowanymi lub filmowanymi, często w niedwuznacznych pozach)
2. prostytucja dziecięca

VII. Przemoc seksualna wobec dzieci powiązana z różnymi formami przemocy (dewiacyjne formy przemocy (kontakt z moczem dziecka, defekacja na ciało dziecka)

Wg Światowej Organizacji Zdrowia do najbardziej powszechnych współczesnych form przemocy seksualnej zalicza się: pokazywanie dzieciom pornografii, pedofilię, kazirodztwo.

Stworzona przez Faller klasyfikacja precyzyjnie różnicuje różne formy przemocy. Jednocześnie – jak z niej wynika – większość zachowań „niestosownych”, podejmowanych wobec dzieci spełnia kryteria nadużycia seksualnego, a zatem – wymaga od osób odpowiedzialnych za dziecko podjęcia odpowiednich działań w celu zadbania o jego bezpieczeństwo, zapewnienia mu ochrony i pomocy.

Powiązane artykuły:

• Jak oceniać wiarygodność dziecka – ofiary przemocy seksualnej?
• Ten straszny bliski
• Diagnoza psychologiczna dziecka wykorzystanego seksualnie i jego rodziny
• Psychoterapia integracyjna osób po urazie chronicznym doznanym w dzieciństwie
• Gdy minie pierwszy szok. O terapii dziecka wykorzystanego seksualnie
• Zaburzone rodzicielstwo jako konsekwencja kazirodztwa doznanego w dzieciństwie